power up
Errupting volcanos

Led-kleurtemperatuur

De led heeft een revolutie teweeggebracht in de verlichtingstechnologie. Opeens was er een alternatieve lichtbron die superieur was aan de gloeilamp in termen van efficiëntie, duurzaamheid en zuinigheid. Ondanks de duidelijke voordelen, zoals een laag energieverbruik, werd de introductie van ledtechnologie ook met de nodige scepsis bekeken. Bovenal vonden veel critici de lichte kleur te fel en dus oncomfortabel. Ondertussen creëert een led als lichtbron ook een aangename sfeer in de woonkamer of keuken. Want tegenwoordig zijn ledlichtbronnen niet meer alleen verkrijgbaar in de lichtkleur daglichtwit. Moderne leds schijnen in warm- of neutraal wit en andere beschikbare lichtkleuren van warm tot koud.

Maar wat bedoelen we precies met de kleurtemperatuur van een led en welke rol speelt deze in een 
zaklamp  en in andere mobiele lichtbronnen tegenwoordig?

Wat is de kleurtemperatuur van ledlampen?

Kleurtemperatuur wordt gebruikt om de "kleur" te beschrijven van het licht dat door een lamp of andere lichtbron wordt gereproduceerd. Het wordt gemeten in Kelvin. Als we het over ledkleurtemperatuur hebben, worden altijd de termen koud licht en warmlicht genoemd. Hoe hoger de waarde in Kelvin, hoe koeler of witter en blauwer het licht. Het spectrum varieert van warm kaarslicht met ongeveer 1.500 Kelvin tot helder daglicht met 10.000 Kelvin.

Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen lumen en kelvin. Lumen geeft alleen de lichtstroom van een led aan. Kelvin en lumen moeten daarom onafhankelijk van elkaar worden beschouwd. Daarom kan een zaklamp met een warmwitte led zowel helder als donker schijnen.

Man with a very bright flashlight infront of three volcanos

Welke ledkleuren zijn er?

De bandbreedte van de led-kleurtemperaturen is groot en biedt voor elk doel de juiste lichtkleur. Natuurlijk, comfortabel daglicht heeft ongeveer 5.500 Kelvin of meer. Als je bijvoorbeeld je woonruimte wilt verlichten met het gezellige licht van een gloeilamp, dan is een kleurtemperatuur van ongeveer 2.700 Kelvin ideaal.

Daarnaast is het mogelijk om de kleurtemperatuur van een ledlamp te veranderen als de gebruikte lichtbron dat toelaat. Er zijn bijvoorbeeld plafondlampen waarvan je de lichtkleur kunt aanpassen via een app of afstandsbediening:

  • warm wit (tot 3.300 Kelvin),
  • neutraal wit (3.300 tot 5.300 Kelvin) of
  • daglichtwit en koel wit (vanaf 5.300 Kelvin)

De verandering van RGB-kleuren, bijvoorbeeld van rood naar violet of van blauw naar groen, zoals mogelijk is met led-lichtstrips, wordt niet bepaald door de Kelvin-waarde.

Voordat je een lamp koopt, moet je er rekening mee houden dat de lichtkleur die op de verpakking staat slechts grofweg de kleurtemperatuur van de led aangeeft. Dit geldt ook voor warm wit dat kan schijnen met 1.500 Kelvin, maar ook met 3.300 Kelvin.

Welke effecten heeft de kleurtemperatuur van de led?

Helder wit licht, zoals het licht dat je waarneemt op een zomerse dag terwijl je naar de wolkenloze hemel kijkt, is ongeveer 5700 Kelvin. Onderzoek heeft de volgende effecten aangetoond:

  • Een led met een koude kleurtemperatuur of met hoge Kelvin-waarden geeft ons een wakkerder gevoel.

  • Kamers die verlicht worden met een helder witte led-lichttemperatuur lijken groter, schoner en frisser. Daarom is zo'n ledlamp heel geschikt voor de keuken.

  • Kamers die verlicht worden door een ledlamp met een lichttemperatuur van ongeveer 2700 Kelvin lijken kleiner, gezelliger en nodigen uit om te ontspannen. Ideaal om de woonkamer of hobbykelder gezellig te maken en om er echt te ontspannen.

Hoe meet ik de kleurtemperatuur van een ledlamp?

Meestal wordt een kleurmeter gebruikt om de kleurtemperatuur te bepalen. Als je alleen wilt weten of de verlichting in de woonkamer of de lichtkleur van een led overeenkomt met warm wit licht, kun je ook een app voor je smartphone of tablet gebruiken. Deze kunnen de lichtkleur in Kelvin meten en geven vrij nauwkeurige waarden.

Tabel: Ledlichtkleuren voor elke kamer

Een te heldere, koudwitte led doet denken aan de behandelkamer van een tandarts! Zo werd de koele eigenschap van sommige ledlampen beschreven. Deze tandheelkundige verlichting komt overeen met een kleurtemperatuur van ongeveer 6.500 Kelvin en is bedoeld om een zekere frisheid te creëren en een hoge concentratie en nauwkeurig werk te garanderen.

Maar welke kleurtemperatuur past het beste binnen je eigen vier muren? De volgende tabel maakt het je gemakkelijker om de juiste lamp te kiezen.

Led-kleurtemperatuur
Geschikt voor de volgende kamers
Effect op de psyche en het lichaam
Warm wit (tot 2.700 Kelvin)slaapkamer, woonkamervolledige ontspanning
Warm wit (2.700 tot 3.300 Kelvin)woonkamer, slaapkamer, eetkamer, kinderkamergezelligheid, ontspanning
Neutraal wit of koel wit (3.300 tot 5.300 Kelvin)keuken, studeerkamer, badkamerverhoogde concentratie, opwekkend, maar toch niet ongezellig
Daglicht wit (5.300 tot 8.000 Kelvin)studeerkamer, garage, kelderhoge concentratie, simuleert natuurlijk daglicht, laat kamers groter lijken

Zoals je kunt zien, is zeer helder daglichtwit (vanaf 8.000 Kelvin) niet per se ideaal voor het verlichten van interieurs. Allrounders voor veel kamers in je huis zijn lampen met een led-kleurtemperatuur van ongeveer 4.000 Kelvin.

Als je daarentegen een zaklamp, hoofdlamp of een speciaal  EDC-model  nodig hebt voor thuis,  wandelen  of  reizen: Ledlenser heeft alles in huis. Afhankelijk van het model hebben onze lampen een led-kleurtemperatuur van 5.000 Kelvin of meer.

De voordelen van een instelbare led-kleurtemperatuur

Een ledlamp met een instelbare lichtkleur geeft altijd het juiste licht. Naast een ledlamp die via app en afstandsbediening kan worden aangepast, zijn er ook modellen waarbij de kleurtemperatuur automatisch wordt aangepast aan het tijdstip van de dag en de lichtomstandigheden.

De voordelen van een ledlamp met instelbare kleurtemperatuur zijn onder andere de volgende:

  • De lichtkleur kan worden aangepast aan het tijdstip van de dag en je lichtstemming met slechts één lichtbron. Het is aan jou of het licht van je lampen gezellig warm moet schijnen of de hele kamer in daglicht moet laten stralen.

  • Of het nu gaat om de woonkamer, keuken of badkamer: Dankzij een instelbare kleurtemperatuur blijf je flexibel in het ontwerp van de kamer. Daarnaast creëer je altijd de juiste sfeer.

  • Een ledlamp waarbij je zowel de lichtsterkte als de kleurtemperatuur kunt veranderen, zorgt onder andere voor energiebesparing omdat de lamp altijd optimaal wordt gebruikt.

  • In het thuiskantoor kan de juiste lichtkleur, bijvoorbeeld warmwit of neutraal wit, je productiviteit, concentratie en welzijn aanzienlijk verbeteren, afhankelijk van de situatie.

Welke kleurtemperatuur moet een zaklamp hebben?

De lichtkleur van een zaklamp speelt slechts een beperkte rol. Voor een prettig gebruik moet de lichtkleur van de led ongeveer overeenkomen met die van daglicht met 5.000 tot 6.000 Kelvin. Zaklampen en hoofdlampen of hun ledlichtkleur zijn niet bedoeld om de sfeer te verbeteren. Wanneer je een zaklamp of hoofdlamp gebruikt, is het in de meeste gevallen de bedoeling om aandachtig naar een pad te zoeken of om een bepaald doel in zicht te houden. Bovendien wordt een wild dier dat je wilt afschrikken met de stroboscoopfunctie zelden van tevoren gevraagd welke kleur de lichtflitsen moeten hebben. Bij het fotograferen van verlichte objecten moet rekening worden gehouden met de lichtkleur in Kelvin.

De focus van de ledlichtkleur ligt op permanente lichtinvloed en wordt onder andere gebruikt voor het gericht zoeken naar voorwerpen, mensen of dieren. Hier is een hoge Kelvin-waarde ideaal, omdat de helderwitte verlichte oppervlakken de concentratie en aandacht verhogen. Als je je hoofdlamp gebruikt voor korte afstanden of om te lezen, is het aan te raden om het licht een beetje te dimmen. Of je kunt gebruik maken van lichtfilters die op de lens kunnen worden geschroefd. Om een aangename sfeer te creëren tijdens het kamperen, lezen in een tent of als verlichting in een camper, zijn er warmwitte modellen ontwikkeld. In de handel vind je modellen waarvan het licht schijnt in "warm light", "warm white" of "warmwit". De kleurtemperatuur van deze led is lager en is zeer geschikt als verlichting vlak voor het slapengaan, bij het kaarten of om te ontspannen.

led flashlight

Conclusie: De juiste kleurtemperatuur als welzijnsfactor

Licht is veel meer dan alleen fotonen; met de juiste kleurtemperatuur is het een echte sfeermaker die een gezellige sfeer creëert, afhankelijk van waar het wordt gebruikt. Het is wetenschappelijk bewezen dat de ledlichtkleur invloed heeft op de persoonlijke stemming en het algemene welzijn. Als het licht warm is, heeft het een kalmerend effect. Als de waarde van de ledlichtkleur in Kelvin hoger en dus kouder is, heeft dat een positief effect op de concentratie. Het is begrijpelijk dat lampen voor de woonkamer, waarbij de ledkleurtemperatuur kan worden gevarieerd met de bediening, erg populair zijn.

Bij zaklampen daarentegen zijn de helderheid en brandtijd belangrijker dan de kleur van het ledlicht. In het Ledlenser Outdoor & Sports  assortiment vind je bijvoorbeeld zaklampen waarmee je buiten altijd alles in de gaten kunt houden, het wandelpad kunt verlichten of in geval van nood de aandacht op jezelf kunt vestigen.